Nature retreat, in eenzaamheid

StickySpirituele psychologie, ,

Wanneer we ons terugtrekken in eenzaamheid in de natuur, vinden we daar niet per se direct een stilte. Het kan zelfs lawaaierig zijn; de eenzaamheid kan gevuld zijn met de conflicten in ons zelf, in ons lichaam en het voortdurend geklets van commentaar van onze gedachten. Langere tijd in afzondering in de natuur en tijd nemen voor meditatie kan wel helpen om diepere stilte te vinden.

Het eerste niveau van stilte is de uiterlijke stilte, afwezigheid van lawaai. Het tweede stilteniveau is de stilte in onszelf. Eenzaam is een bijzonder woord samengesteld uit het woord één en samen. Dat is precies wat we kunnen ervaren tijdens de retreat in Spanje; ieder op z’n eigen plek in de natuur, alleen en samen met de anderen van de groep.

Lees verder Nature retreat, in eenzaamheid →

Spirituele psychologie

meditatie, Spirituele psychologie, , , ,

Spirituele psychologie

Ben je op zoek naar meer diepte in het contact met jezelf en anderen en verlang je ernaar om dit betekenisvol uitdrukking te geven in het dagelijks leven, dan kan spirituele psychologie interessant voor je zijn.

Verschil spirituele psychologie en de traditionele psychologie

Als je een gewoonte hebt waar je last van hebt, dan kun je een andere gewoonte aanleren. Dat is basis van moderne psychologie. Alle vormen van psychologie proberen op een eigen manier te helpen om ons leven zo gelukkig en optimaal mogelijk te ervaren. De moderne psychologie is vooral bezig met onze gedachten, onze relatie met onze emoties en ons gedrag. Waar kan het fout gaan en hoe is dat te voorkomen.

Bij spirituele psychologie is “hoe ik het anders kan doen” niet zo belangrijk, daarin zit een groot verschil. Spirituele psychologie gelooft dat er iets in ons is dat groter of hoger is dan onze hersenen, emoties of onze persoonlijkheid: namelijk onze geest en ziel. De ziel en geest zijn niet makkelijk te zien en niet te bewijzen. Het is een persoonlijk ervaren en we geven er allemaal onze eigen invulling aan. En tegelijkertijd lijken overal over de wereld die ervaringen op elkaar.

Bij spirituele psychologie gaat het er niet om dat je iets bereikt, dat je energie kan zien of dat je magische trucjes kent.

Wat is wezenlijk?

De hedendaagse psychologie mist de spirituele beleving.  Die beleving was er vroeger en gaf een soort bevestiging die nu is verloren gegaan. De psycholoog is in de plaats gekomen van die beleving, maar het spirituele ontbreekt.

Wat is de zin, waarom, waar gaat het om, wat is essentieel? We dragen een essentie in ons (dat kun je ook ziel of geest noemen), onze essentie is wezenlijk en de bron van ons leven.  Meditatie is een weg om in verbinding met die essentie te komen.

Moeite met contact met onze essentie

In westerse wereld gaan we met onze aandacht erg naar buiten, bij onszelf vandaan om die essentie te vinden, om te onderzoeken wie we zijn. Dat houdt ook in dat we anderen autoriteit geven over wie we zijn: wat een ander van ons verwacht of vindt, heeft grote impact. De psychologie zegt dat je naar jezelf moet  kijken en spirituele psychologie gaat daarin verder. Om dit te verduidelijken wordt hier kort ingegaan op de gelaagdheid die wij als mensen hebben. Onze buitenlaag is hoe we ons in de wereld presenteren, dat is bij vele van ons een behoorlijk harde laag. Die harde laag houdt de buitenwereld tegen, die kan niet meer naar binnen komen waardoor we moeilijk kunnen luisteren. Deze buitenste laag is het ego. Mensen kunnen ook voorbij het ego contact maken, maar in een groep als het een beetje onveilig is, dan maken we meer vanuit het ego contact: we zitten in een vorm hoe het hoort, aangepast. Het masker wat we dragen moet bewerkstelligen dat anderen ons zien zoals wij graag willen dat die anderen ons zien. Delen van het ego zijn: ik maak deel uit van deze groep, ik ben beter of ben minder. Je kunt jezelf kleiner maken of jezelf groter maken. Tegelijkertijd voelen we ons niet gezien, omdat het te spannend is om ons te laten zien, want dan horen we er misschien niet bij.  Ons ego veroorzaakt een scheuring tussen hoofd en hart, zo ontstaat een zelfverraad zodat we niet meer volgen wat wezenlijk is voor onszelf. We verloochenen ons en verliezen het contact met wat er achter ligt. Zo werkt het ego: alles is gelijk en ik ben wat meer of minder.

We bestaan uit een aantal lagen

Onder de schil van het ego zit  de laag van angst, vooral sociale angsten. Als de buitenlaag gaat falen dan valt ons ego in elkaar en we komen onze angst tegen. Een andere houding is om je angsten meer aan te gaan. Dat is een enorme hulp waarbij de gewone psychologie heel goed werk doet. Over het algemeen gaat moderne psychologie niet verder dan deze lagen, de laag van het ego en de laag van de angst.

Onder de angst zit de laag die heeft te maken met depressie, eenzaamheid, isolement, hopeloosheid, wanhoop, doodsverlangen. Als we door angsten heen komen komen we vaak in een donkere laag in onszelf. We krijgen een teleurstelling bij wat we in de wereld doen: het ego heeft gefaald, vervolgens worden we angstig,  daarna komen we in wanhoop. Vervolgens gaan we in bed liggen want dat is het enige veilige plek dat we kunnen vinden. Na tijdje beginnen we maar wat anders in die wereld te doen en begint alles van voor af aan.

Hedendaagse psychologie gaat niet door laag van wanhoop heen, naar het ondraaglijke. Het is heel spannend om iemand tot kern van depressie te laten komen, naar de pijn achter de afwijzing. We zijn allemaal bang voor het ondraaglijke. Mensen maken dingen mee die ondraaglijk zijn, dat brengt het leven met zich mee bijvoorbeeld als je iemand verliest of andere schokkende gebeurtenissen meemaakt. Ondraaglijke lijden, dat is wat wij in ons ondraaglijk vinden, dat komen we allemaal soms tegen in het leven en dat brengt ons meer bij onszelf. Het is een kunst om het onverdraaglijke te dragen. Bij elk kind dat wij baren, doen wij dat.  Als we de pijn delen dan zijn we samen in de ondraaglijke pijn.

Als je in het ondraaglijke zakt, dan komt de binnenste kern tot leven. Als je ermee in gevecht bent, dan komt die innerlijke kern niet tot leven. Maar kun je daar doorheen bewegen, dan worden mensen zich bewust wat echt is en essentieel en wat niet. Het leven zelf wat echt is, dat is essentieel. Je kunt bijvoorbeeld met iemand samen wonen met wie je weinig contact hebt. Bij een ernstige  ziekte kom je er achter dat je om diegene geeft. Je bent veranderd en raakt minder verdwaald in de buitenste laag van het ego, in de pretentie. Het licht van de essentie kan er doorheen schijnen en het ego past zich daar aan aan. Je verliest jezelf niet.

Als je het ondraaglijke leert dragen is dan schijnt de essentie er doorheen, je voelt dat zelf. Er is niemand anders die dat zegt, je eigen innerlijk leraar gaat je duidelijk maken wat wezenlijk is, niet wat goed is en hoe je moet zijn. Maar om dat wat wezenlijk is op jouw manier uit te drukken. De basis van die essentie is de passie, dat is onze geest, onze ziel en het leven zelf.

Non dualiteit

De verschillende lagen komen samen, de essentie komt naar buiten en buitenwereld naar binnen. Hoe banger we zijn en meer houvast zoeken in controle van de angst, hoe minder doorlaatbaarder we zijn, we verstarren. De weg van het leven is die van je eigen kwaliteiten. Als iemand volop vanuit zijn kwaliteiten leeft dan valt het ego even weg, dat is prettig.

Onze essentie is verweven met diepe kwaliteiten die de bouwstenen van ons universum zijn, die kwaliteiten dragen we allemaal ook in ons. Dit zou je non-duale kwaliteiten kunnen noemen zoals vrede, liefde, zuiverheid en eenheid.

Door deze kwaliteiten uit te drukken in de wereld wordt de passie van het bestaan wakker. Dat is een enorme kracht, een bliksemflits die voortdurend door ons heen gaat en waar we ons meestal niet bewust van zijn.

Spirituele psychologie werkt met een houdingsverandering ten opzichte van jezelf en van de wereld. Een belangrijk aspect bij deze houdingsverandering is dat je een ontdekkingsreis in jezelf begint.

Stress en veerkracht

groningen, meditatie,

Veerkracht en tegenslagen

Soms vergeten we dat we veel veerkracht hebben zodat we om kunnen gaan met stress en tegenslagen. Onze reactie op tegenslagen is van belang voor de richting die wij aan ons leven geven. Nieuw onderzoek laat zien dat veerkracht na tegenslagen in ons leven is gekoppeld aan hoe vaak wij tegenslagen tegenkomen. Veerkracht neemt toe naarmate wij vaker tegenslagen tegenkomen en dus kunnen leren om met die tegenslagen om te gaan. Ook al ben je sterk, doe je van alles, je kunt tegenslagen niet voorkomen. Door te leven met tegenslagen, ontwikkel je het vertrouwen dat je er mee om kunt gaan.  Je hoeft daardoor geen situaties te vermijden waarin je tegenslagen zou kunnen opdoen en je wordt vrijer in je keuzes.

De keerzijde van stress is niet ontspanning maar veerkracht. Zelfs als de stressor aanwezig blijft, kun je veerkracht ontwikkelen. Veerkracht is het gezonde vermogen om je aandacht naar binnen te kunnen richten met je eigen autoriteit en het vertrouwen dat je het ondraaglijke kunt dragen.

Eigen regie en zingeving zijn belangrijke elementen bij veerkracht. Antonovsky is een medisch socioloog hield zich veel bezig met wat mensen gezond maakt (in plaats van ziek). In het ziekenhuis in Tel Aviv waar hij werkte, zag hij veel patiënten die de concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog hadden overleefd. Velen van hen waren getraumatiseerd. Het viel hem op dat een aantal van hen niet getraumatiseerd was, terwijl ze hetzelfde hadden meegemaakt. Wat typeerde hen? Hoe kon het dat zij die vreselijke ervaringen goed hadden doorstaan?

Antonovsky (1979) vond drie eigenschappen die hij gezamenlijk de Sense of Coherence noemde: het gevoel van samenhang. Dit zijn de drie eigenschappenen volgens Antonovsky is de zingeving van deze drie eigenschappen de krachtigste.

Wie heeft de regie?

In hoeverre hebben mensen het gevoel iets aan hun situatie te kunnen dóen, om zelf keuzes te kunnen maken in je leven (in tegenstelling tot machteloosheid).Bepaalt angst welke weg je gaat en ben je afhankelijk van autoriteiten buiten jezelf of volg je je eigen autoriteit? Die autoriteit in jezelf is dicht bij de bron, die achter je emoties, gedachten en gevoelens liggen. Om contact met je eigen autoriteit  te onwikkelen is het nodig om je aandacht naar binnen te richten en niet naar buiten. Het is van belang om je bewust te worden wat er in jezelf leeft wat het meest wezenlijk is, achter je emoties, gevoelens en gedachten. Door je te richten om wat het meest wezenlijk is worden tegenslagen kansen om jezelf beter te leren kennen en je te ontwikkelen. Meditatie kan hierbij ondersteunen.

Je kunt je oefenen om in contact te blijven met de kern van jezelf of je essentie of om er weer naar terug te keren, ook in onvoorspelbare situaties.

Zin van het leven ervaren

Kwaliteiten kennen en die tot leven brengen en uitdrukken in de wereld geeft een gevoel van vervulling en zingeving.  Als je alleen naar jezelf kijkt als een slachtoffer, dan kun je niet veel leren van tegenslagen. Als je veerkracht hebt, dan leer je hier van en geeft het vertrouwen in de toekomst. Dit is goed verwoord door Victor Frankl, een Oostenrijkse psychiater en overlevende van Auschwitz. In zijn boek ‘De zin van het bestaan’ beschrijft Frankl zijn ervaringen in het kamp. Zijn leven werd uitzichtloos en betekenisloos, hij realiseerde zich, dat hij een doel moest vinden. Hij stelde zichzelf voor dat hij na de oorlog een boek zou schrijven en een lezing zou geven over de psychologie van het concentratiekamp. Toen hij een doel had, kon hij boven het lijden van het moment uitstijgen. Hij vertelde dat men nooit moet vergeten dat we betekenis in het leven kunnen vinden, zelfs als we geconfronteerd worden met een hopeloze situatie.

Alles is één geheel

Mensen met veerkracht kunnen de samenhang zien, de sense of coherence en de situatie begrijpen. Alles wat leeft is met elkaar verbonden en reageert op elkaar als één geheel. Gebeurtenissen vinden altijd plaats in een context. Deze context is bijvoorbeeld je levensloop, door een tegenslag kan je leven een nieuwe wending krijgen, waardoor er een nieuwe ontwikkeling mogelijk is. Het is ook helpend dat iemand je uitleg geeft over het proces waar je in zit als je bijvoorbeeld een rouwproces doormaakt of een traumatische ervaring verwerkt. We leren en groeien niet zozeer door tegenslagen te overleven, maar door er middenin te drijven. Als het moeilijk is, is veerkracht het vermogen om te improviseren en experimenteren tot er een oplossing is van het probleem of we een weg vinden om er mee op te gaan. Het is een kunst om van improviseren een manier van leven te maken.

Rouw en verlies

issp, meditatie, professionals, training, , , , , ,

Verlies verwerken is het doorleven van de pijn van het verlies en iedereen doet dat op zijn eigen manier met zijn eigen emotionele kleuring en in zijn eigen tempo. Pijn komt met en in allerlei verschillende emoties naar buiten. In verdriet, woede, angst, ontkenning en schuldgevoel. Dat is normaal: al deze emoties hebben een functie en helpen om het verlies te leren dragen. Bijvoorbeeld vanuit betrokkenheid en verantwoordelijkheid ontstaat schuldgevoel, je mag je schuldig voelen, bijv. omdat je net de kamer uit was toen je naaste stierf, maar je bent niet schuldig. Wat je voelt is normaal. Al onze emoties komen voort uit de verbinding en liefde die je voelt. Verlies geeft een schok in ons hart, we bevriezen en daarmee bevriezen ook  de liefde die we voelen en het gevoel van verbinding. Verlies voelt soms als een steen op ons hart of een scheur door ons lichaam. Als je een dierbare verliest, dan kun je je helemaal verscheurd voelen, de pijn kan door je hele lijf gaan. Rouwen is naast een emotioneel proces ook een fysiek proces met bijvoorbeeld pijn, grote vermoeidheid en concentratieproblemen. Er is voor ons vaak geen verschil in emotionele pijn en fysieke pijn.

De rouwprocessen van verschillende familieleden doorkruisen elkaar soms en dan vind je geen steun bij elkaar. Het kan zijn dat je je verhaal steeds wil vertellen ,steeds wil huilen en behoefte hebt aan luisteraars,maar je partner kan niet één van de luisteraars zijn. Vaak kunnen partners elkaar niet helpen, omdat ze elkaars pijn ook voelen en dat te zwaar is om te dragen.

Bij verlies gaan we door een rouwproces. Dat hoeft niet perse de dood van een iemand die ons na staat te zijn. Het kan bijvoorbeeld ook gaan om verlies van contact door een scheiding, verlies van werk of verlies van gezondheid.

Het is belangrijk om tijd te nemen om je emoties te verwerken en daarnaast is het ook belangrijk om je weer te verbinden met het leven. Het is belangrijk dat je niet binnen blijft maar dat je weer dingen gaat doen, jezelf verzorgt, aandacht hebt voor je gezin, je werk weer oppakt of iets doet wat wezenlijk voor je voelt om te doen. Verlies kan ook een bevrijding zijn en ruimte geven voor iets nieuws, nieuw leven. Het kan dat je je bewuster bent van wat echt belangrijk is in je leven.Het vraagt vaak moed om je daar weer mee te verbinden. Het is lastig, soms moeilijk en indrukwekkend om de soms overweldigende emoties toe te laten. We willen ze ontkennen of onderdrukken met bijvoorbeeld antidepressieva of kalmeringstabletten.  Voor veel huisartsen is het een reflex om medicatie voor te schrijven als iemand het erg moeilijk heeft. Meestal helpt dat het verwerken niet,  al de emoties die horen bij het het verwerken van het verlies worden onderdrukt en dan wordt het rouwproces vertraagd. Een veel gebruikt beeld voor onderdrukken van emoties is een bal die je onderwater drukt. Als je die dieper onder water drukt, ontstaat er meer tegenkracht en komt die bal des te sterker weer naar de oppervlakte en klapt voor je het weet in je gezicht.

We kunnen met moeite ccepteren dat afscheid en de pijn van afscheid bij ons leven hoort. Hieruit voortvloeiend hebben we de neiging om onze sterfelijkheid te ontkennen en vinden we het lastig om met mensen om te gaan, die een verlieservaring meemaken. Dit is voor veel van die mensen het volgende verlies na de verlieservaring zelf: vaak is er niemand die werkelijk kan luisteren of ruimte kan maken voor de pijn van verlies die je meedraagt. We zijn bang om overspoeld te  worden door onze eigen emoties en zoeken steun om ze te kunnen bevatten

Het moeilijke van rouw is dat we ons volkomen afgescheiden voelen en tegelijkertijd  vaak ook nog heel sterk verbonden voelen, maar dit krijgen we niet bij elkaar.  Met het toelaten van emoties gaan we de schok te lijf die ons hart beving en onze tranen zorgen ervoor dat we ontdooien en de liefde en gevoel van verbondenheid  weer kan gaan stromen. We kunnen ons diep gaan realiseren dat we ons door niet te (kunnen) rouwen , we ons ook afsluiten voor liefde en verbondenheid en dat liefde en verbondenheid er altijd is en altijd zal blijven. Echter  de vorm waarin we dit gevoel kunnen uiten en waaraan we gewens zijn, is veranderd.

Van 12 – 14 september geven  Pauli van Engelen en Anita Hellemons een training over ‘Rouw en verlies’, waarbij vooral centraal staat hoe jij anderen kunt ondersteunen in hun rouwproces. (soms door je eigen rouwproces heen)

Hier kun je meer lezen over de training: https://www.meditatie-en-innerlijke-groei.nl/evenementen/rouw-en-verlies/

Bewustzijn tijdens het kerstdiner

Spirituele psychologie

In deze tijd rond de kerstdagen vragen veel mensen zich af hoe ze de kerstdagen doorbrengen. Begeef ik me in de familiepatronen en structuren of blijf ik daar buiten? Regelmatig leiden beide keuzes tot een gevoel van eenzaamheid en er niet bij horen. We hebben vaak een overtuiging dat we,  om er bij te horen, iets van onszelf moeten opgeven. Je zou kunnen zeggen: voor deze sociale angsten en overtuigingen hebben we een verhoogd/verfijnd bewustzijn. Dat noem ik weerstand. Weerstand is een zodanig verdicht of vernauwd bewustzijn,  dat zich tot een overtuiging heeft gevormd . En we verlangen er vaak naar om daarvan bevrijd te worden. Het bewustzijn zelf is onzichtbaar, ondenkbaar zelfs.

Lees verder Bewustzijn tijdens het kerstdiner →

At that one moment of encounter

Spirituele psychologie

At that one moment of encounter matter fires out en spirits flames in.

Het proces van zwangerschap en geboorte laat ook de ontwikkeling van de mensheid en menswording zien.

In den beginne werden  hemel en aarde geschapen.  Een krachtig beeld voor de zaadcel en eicel in de pre-conceptuele attractiefase.  Voorafgaand aan de conceptie is er een paar uur een teer een labiel samenzijn, tijdens de pre-conceptuele attractiefase  zie we hoe honderd (-en)  van eicellen magisch aangetrokken door de eicel van alle kanten de eicel naderen en met hun kop kleven aan de eicel. Wat daar ontstaat  is een stralende zon met de ronde eicel in het centrum en de zaadcellen er om heen perifeer stralend en het geheel roteert.

Lees verder At that one moment of encounter →

Spirituele psychologie

Spirituele psychologie

Spirituele psychologie

Naast de fysieke wereld is er een spirituele of geestelijke wereld, ze vormen samen één geheel. Beide zijn opgebouwd uit energie, maar de trilling is anders dat wil zeggen sneller of trager. Wanneer geest tot rust komt dan vertraagt de trilling en ontstaat er materie. Dit is ene richting namelijk het verdichten van energie; de geest wordt materie, de trilling vertraagt en de energie beweegt zich naar binnen naar een kern, een punt. Het verdichten is van buiten naar binnen gericht.

Lees verder Spirituele psychologie →

Twaalf heilige nachten

Spirituele psychologie

Van 25 december tot 6 januari zijn de 12 heilige nachten waarvan oud-en-nieuw in het midden staat. Een periode na de wintersolstice, waar ook door onze verre voorouders al bij stilgestaan werd. Ook de Germanen kenden deze wereldrust.  In deze tijd werden hun kinderen geboren. Het is precies het verschil tussen de maancyclus van twaalf maanmaanden en de zonnecyclus van twaalf zonnemaanden.  

OVERGANGEN IN HET RITME BUITEN ONS EN IN ONS

In deze periode is er een overgang in het ritme van de aarde. De groeikracht van de natuur heeft zich teruggetrokken in de aarde en is tot stilstand gekomen. Het is  de tijd van de innerlijke stilte van de aarde zelf, het lijkt er op of de aarde heeft ingeademd. De lengte van de dagen rond kerst blijft een aantal dagen vrijwel constant.  Er is even rust voordat de zon na de kortste dag weer langzaam langer tevoorschijn komt. In deze stille dagen zijn de groeikrachten van de aarde naar binnen gericht waardoor de krachten uit het universum zich beter met ons kunnen verbinden. Misschien kun je ervaren dat deze twaalf nachten anders aanvoelen dan andere nachten. Het is een tijd van verinnerlijking waarin we het tere licht in ons kunnen ervaren.

Lees verder Twaalf heilige nachten →

Nature is calling

Spirituele psychologie

If you go off into a far, far forest and get very quiet,

you’ll come to understand that you’re connected with everything     

Alan W. Watts

Meditatie in de natuur op zaterdag 21 mei en zaterdag 3 september 2016

Ontspanning en stillness

Als we in de natuur verblijven, beginnen we ons te ontspannen en onze innerlijke dialoog komt langzaam tot rust. De oordelen in die innerlijke dialoog kunnen emotioneel en intens zijn, ze komen voort uit lastige situaties in het dagelijks leven. Door de rust en vrede van de natuur maken wij ons los van die last, we gaan ontspannen en ons lichaam en zintuigen openen zich meer. Onze aandacht verschuift van denken naar ervaren, van het hoofd naar het hart. Door het ervaren van de schoonheid en grootsheid van de natuur ontstaat er ruimte, een opening in ons. Als we de stilte van de natuur kunnen toelaten, dan wordt stillness gewekt en voelen wij ons meer verbonden met onszelf en de wereld om ons heen. Het is waardevol om aandacht te geven aan de innerlijke stilte, die naar voren komt.

Lees verder Nature is calling →